لزوم فرآیندی مستمر و بلندمدت در فرهنگسازی مصرف آب

پژوهشگر حوزه آب و محیط‌زیست هشدارها درباره بحران كم‌آبی را كارساز ندانست و گفت: علی رغم هیاهویی كه در فضای مجازی در حوزه آب است، بحران آب كماكان اولویت نیست و ما نیازمند تصمیمات سخت هستیم.

محمد جواد سمیعی در برنامه رهیافت رادیو اقتصاد اظهار كرد: مسئله اصلی این است كه دخل و خرج ما در حوزه آب، مدتهاست به هم خورده، به این معنا كه بسیار بیشتر از توان و ظرفیت منابع آبی، در بخش كشاوزی، شرب و صنعت مصرف تعریف كرده ایم.

وی افزود: بارگذاری جمعیت در مناطقی نظیر تهران، اصفهان، كرج، همدان، بندرعباس و مشهد بیش از منابع طبیعی و آبی این شهرها است و ما گرفتار بحران شدید هستیم.

پژوهشگر حوزه آب و محیط‌زیست با اشاره به خبر حفر 50 چاه جدیددر تهران عنوان كرد: هم اكنون بیش از 400 دشت در وضعیت بحرانی به سر می برند و تعادل شان به هم خورده، از جمله در تهران، بسیار بیشتر از آنچه از طریق بارش ها تغذیه می شود، برداشت می كنیم، و این یعنی، بسیار بیشتر از درآمدمان، مصرف تعریف كرده و چك های بی محل كشیده ایم. به عنوان مثال در یك منطقه مشخص بدون در نظر گرفتن توان و ظرفیت لازم، كشاورزی را با كشت محصولات آب‌بر توسعه داده ایم. به همین خاطر ركورددار فرونشست زمین در جهان هستیم.

سمیعی تصریح كرد: تا زمانی كه قبول نكرده‌‌ایم كه در شرایط بحرانی هستیم مشكل حل نمی‌شود. اوضاع سد كرج نوك قله‌ای است كه دیده می‌شود و بحران فراتر از آن چیزی است كه بیان می‌شود.

وی افزود: نباید فراموش كرد، كه در حال حاضر بحران پیش آمده و برای فرهنگسازی در خصوص نحوه اصلاح مردم دیر شده، این امر یك فرآیند مستمر و بلندمدت است. متاسفانه در شرایط عادی، مقوله مدیریت مصرف و برخورد با بدمصرف ها را پشت گوش می اندازیم.

پژوهشگر حوزه آب و محیط‌زیست با تۀكید بر لزوم فرهنگسازی و هشدار در خصوص بحران آب گفت: انتظار می‌رفت در روز جهانی آب اطلاع رسانی و هشدارها جدی‌تر شود و یا در آستانه عید روی الگوی مصرف كار شود اما این اتفاق نیفتاد و نشان می‌دهد كه دولت دغدغه‌ای در این خصوص ندارد.

سمیعی با بیان اینكه شرایط كنونی در چند ماه اخیر، تنها منحصر به ایران نبوده و بسیاری از كشورها هم درگیر این خشكسالی شدید بوده اند، گفت: این كشورها برنامه های از پیش تعریف شده ای را برای مدیریت و تغییر مصرف در دستور كار دارند، حال اینكه در كشور ما چه در قسمت برنامه ریزی و چه در قسمت اجرا چنین همتی وجود ندارد.

وی افزود: به طور مثال در بخش هایی از فرانسه، الگوی فضای سبز شهری به خاطر كمبود آب متفاوت شده، اما در هیچ شهری از ایران تفاوتی در فضای سبز نمی بینیم یا مصارف آب ما در بخش خانگی، كشاورزی و صنعت همان میزانی است كه در سال‌هایی با بارش نرمال بوده است.
پژوهشگر حوزه آب و محیط‌زیست تأكید كرد: ما نیاز به بسیج مردمی در خصوص بحران آب داریم هر چند زمان دیر شده‌است اما باید چه در شهرها و چه در حوزه كشاورزی تصمیمات درستی اتخاذ شود.

سمیعی گفت: بحران آب موضوعی چند وجهی است و نمی‌توان با یك راهكار مسئله را حل كرد.باید از راهكارهای غلط مانند انتقال آب، استخراج آب ژرف و شیرین‌سازی آب شور یا بارور سازی ابرها دوری كرد و به فرهنگ‌سازی روی آورد.

وی یادآور شد: شهرهای ما و فضای سبز شهری مان آرایش متناسب با كم‌آبی را ندارند در حالی كه در بسیاری از شهرهای دنیا با تغییر گونه‌های گیاهی و روند كشاورزی تغییرتی را ایجاد كرده‌اند.

پژوهشگر حوزه آب و محیط‌زیست تاكید كرد: مدت‌هاست برداشت آب در كشور از میزان ورودی و تغذیه منابع بیشتر شده و رویكرد فعلی این است كه مردم نگران نشوند. بی‌تردید ایجاد نگرانی در مردم راهكار درستی نیست، اما بی اطلاع نگه داشتن آنها هم هرگز راهكار صحیحی نیست و باید شرایط واقعی منابع آبی و اقدامات لازم برای تغییر رویكردها را به مردم توضیح داد. اظهارات كلی مبنی بر تحت كنترل بودن شرایط و اینكه مردم نگران نباشند، صرفا پاك كردن صورت مسئله است.